LUBUSKI WOJEWÓDZKI Zielona Góra,
KONSERWATOR ZABYTKÓW
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków
w Zielonej Górze
ul. Kopernika 1 65-063 Zielona Góra
tel. (68) 324 73 90, 324 74 11
fax (68) 325 37 45
e-mail: sekretariat.zgora@lwkz.pl, www.lwkz.pl
ZN.5142.115.2018 [gmŻar]
Wójt Gminy Żary
al. Jana Pawła II 6
68-200 Żary
O B W I E S Z C Z E N I E
w sprawie uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego z garażem wbudownaym na działce oznaczonej geodezyjnie 226 w Sieniawie Żarskiej, gmina Żary.
P O S T A N O W I E N I E
Na podstawie art. 89 ust. 2, art. 91 ust. 4 p. 4, art. 6 ust.1 p. 1 lit. b i c, art. 7 p. 4 Ustawy z dn. 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r., poz. 2067, ze zm.) oraz na podstawie art. 105 § 1, w związku z art. 126 i art. 106 § 5 Ustawy z dn. 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096), po rozpatrzeniu wniosku Wójta Gminy Żary z dn. 20.12.2018 r. (data wpływu 28.12.2018 r.), znak pisma RGŚ.6730.221.2018
Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków
p o s t a n a w i a
odmówić uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego z garażem wbudowanym na działce o numerze 226, położonej w miejscowości Sieniawa Żarska, gmina Żary.
u z a s a d n i e n i e
W dniu 28.12.2018 r. do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Zielonej Górze wpłynął wniosek Wójta Gminy Żary w sprawie uzgodnienia projektu decyzji
o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego z garażem wbudowanym, na działce o numerze 222, położonej we wsi Sieniawa Żarska.
Teren przedmiotowej inwestycji zlokalizowany jest na obszarze układu ruralistycznego miejscowości Sieniawa Żarska ujętego w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Zgodnie z art. 60 ust. 1 i art. 53 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym, decyzję ustalającą warunki zabudowy wydaje się po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków w odniesieniu do obszarów i obiektów objętych formami ochrony zabytków o których mowa w art. 7 ustawy z dn. 23 lipca 2003 r.
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ujętych w gminnej ewidencji zabytków.
Sieniawa Żarska to wieś założona prawdopodobnie w XIII wieku. Miejscowość posiada układ wielodrożnicy z główną ulicą na osi wschód-zachód, z drugą równoległą drogą w części wschodniej i trzecią, przecinającą pod kątem prostym na linii północ-południe środek wsi, prowadzącą do stacji kolejowej na południu. Gospodarstwa zlokalizowane są wzdłuż dróg wiejskich. Budynki ustawione są szczytem i kalenicowo do drogi, na przodzie działki, lecz również zamykając podwórze, równolegle do drogi. Zabudowa ma dość jednolity charakter. Przeważają budynki murowane, ceglane, na planie prostokąta, jednokondygnacyjne z poddaszem użytkowym, nakryte stromymi dachami dwuspadowymi (ok. 45°) z pokryciem dachowym ceramicznym i cementowym w kolorze naturalnym. Układ miejscowości jest
w niewielkim stopniu zdegradowany poprzez wprowadzenie elementów dysharmonizujących w postaci współczesnej, niedostosowanej gabarytami zabudowy.
Wartość historyczną i naukową wsi Sieniawa Żarska stanowi jej niezmieniony
i czytelny plan wraz z organizacją zagród i zachowaną historyczną zabudową. Układ ruralistyczny miejscowości obejmuje teren szczególnie wartościowy o bardzo dobrze czytelnej, historycznej strukturze przestrzennej, bogato nasycony obiektami o wartościach kulturowych i zabytkowych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 12 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, historyczny układ ruralistyczny to przestrzenne założenie wiejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych
i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci dróg. Ochrona i rewaloryzacja historycznego układu przestrzennego oraz zabudowy posiadającej wartość zabytkową i kulturową, polega przede wszystkim na utrzymaniu zasadniczych elementów rozplanowania wsi oraz tradycyjnego wyglądu zagród, charakterystycznej formy architektonicznej zabudowy mieszkalnej
i gospodarczej (gabarytów, geometrii dachów wraz z kątem nachylenia, kompozycji elewacji wraz z dekoracją i kształtem otworów okiennych, tradycyjnie stosowanych materiałów budowlanych itp.).
Działka o numerze 226 położona jest przy drodze głównej, w centralnej części miejscowości Sieniawa Żarska. W sąsiedztwie terenu inwestycji zlokalizowane są zabytki,
w tym: willa nr 48, ujęta w wykazie zabytków wyznaczonych do ujęcia do wojewódzkiej ewidencji zabytków nieruchomych. W odległości ok. 300 m położone jest centrum wsi
z zabytkowym kościołem parafialny pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła, wpisanym do rejestru zabytków pod nr 347. Ponadto sąsiednie działki zabudowane są historycznymi budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi, założonymi na planach wydłużonych prostokątów, o prostej formie, nakrytymi dwuspadowymi, stromymi dachami, o kącie nachylenia połaci dachu 45°.
Realizacja inwestycji, obejmującej budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego z garażem wbudowanym na działce o numerze 226, jest dopuszczalna ze stanowiska konserwatorskiego. Jednakże, ze względu na lokalizację inwestycji w granicach historycznego układu ruralistycznego oraz w sąsiedztwie zabytkowej zabudowy tej miejscowości, niezbędne jest by projektowane budynki zostały ukształtowane w nawiązaniu
i z poszanowaniem wartościowych elementów tego układu. Forma architektoniczna, gabaryty, geometria dachów wraz z kątami nachylenia połaci dachowych, a także sposób wykończenia projektowanych budynków powinny zostać dostosowane do charakteru historycznej zabudowy wsi. Projektowane obiekty powinny harmonijnie wtapiać się w struktury przestrzenne i atmosferę historycznego zespołu.
Z przedłożonej do uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy wynika m. in.,
że planowany do realizacji budynek mieszkalny ma być obiektem o powierzchni zabudowy do 160 m², szerokości elewacji frontowej do 17 m, wysokości górnej krawędzi elewacji do 6,5 m, wysokości głównej kalenicy do 7 m, nakryty dachem wielospadowym lub kopertowym, o kącie nachylenia połaci od 20º do 45°. W załączniku graficznym do decyzji określono nieprzekraczalną linię zabudowy.
W ocenie Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków parametry określone
w przedłożonej do uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy nie zostały dostosowane
do charakteru historycznej zabudowy miejscowości oraz do parametrów budynków zlokalizowanych w sąsiedztwie inwestycji. Dotyczy to kąta nachylania połaci określonego jako od 20º do 45° oraz rodzaju dachu określonego jako wielospadowy lub kopertowy, zastrzeżenia budzi również wprowadzenie nieprzekraczalnej linii zabudowy. Realizacja budynku mieszkalnego jednorodzinnego wolnostojącego, zlokalizowanego przy jednej
z głównych dróg, nakrytego dachem o niskim kącie nachylenia połaci charakterystycznego dla współczesnego budownictwa, na terenie zabytkowego układu ruralistycznego,
w sąsiedztwie historycznej zabudowy – głównie budynków nakrytych dwuspadowymi, stromymi dachami, o kącie nachylenia połaci 45°, zaburzy historyczne relacje przestrzenne wsi i naruszy wartości układu, jakimi jest w szczególności jego autentyzm określony m. in. przez charakterystyczną formę architektury. Takie ukształtowanie bryły obiektu będzie elementem obcym stylistycznie i dysharmonizującym, przyczyniającym się do degradacji historycznego układu ruralistycznego miejscowości Sieniawa Żarska.
Nadmienić również należy, że w karcie ewidencyjnej zabytku nieruchomego – układu ruralistycznego miejscowości Sieniawa Żarska, w punkcie dotyczącym zagrożeń
i najpilniejszych postulatów wskazano: Utrzymać dotychczasową, historyczną zabudowę,
z ewentualnym uzupełnieniem zabudową nową w miejscu starej o cechach harmonizujących
z zastaną architekturą wsi.
Podsumowując, ukształtowanie budynku oraz relacje przestrzenne między elementami zabudowy są najważniejszym czynnikiem jaki ma wpływ na rozplanowanie oraz kompozycję przestrzenną historycznego układu. Dlatego tak istotnym jest aby podstawowe parametry zabudowy, w tym geometria dachu wraz z kątami nachylenia połaci, zostały dostosowane
do historycznych relacji przestrzennych.
Dopuszczalnym rozwiązaniem jest zastosowanie na budynkach mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących dachów dwuspadowych, o symetrycznych połaciach,
o kącie nachylenia 40° do 45° oraz określenie na załączniku graficznym obowiązującej linii zabudowy. Zawarty w przedłożonej do uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy, zapis o treści: kąt nachylenia głównych połaci dachu budynku mieszkalnego od 20° do 45° oraz dach – wielospadowy lub kopertowy dla budynku mieszkalnego, a także określona nieprzekraczalna linia zabudowy nie może zostać zaakceptowany przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, gdyż dopuszcza lokalizację i ukształtowanie bryły budynku niedostosowanej do zastanych realizacji przestrzennych zabytkowego układu wsi.
Ponadto, informuję, że ze stanowiska konserwatorskiego wskazane jest aby do wykończenia zewnętrznego budynku zastosować materiały tradycyjne, a dla pokrycia dachowego użyć dachówkę ceramiczną lub cementową, małoformatową, matową, w kolorze nawiązującym do historycznych pokryć dachowych występujących na terenie wsi tj. naturalna czerwień. Zakazuje się stosowanie blachy, papy itp. dla pokrycia dachu.
Jednocześnie informuję, że w przypadku dostosowania parametrów inwestycji do historycznej zabudowy miejscowości (korekta punktu 1.1.3. lit. g oraz i) kąt nachylenia głównych połaci dachu budynku gospodarczego – od 20° do 45°, (zmienić na 40°-45°) i dach – wielospadowy lub kopertowy dla budynku mieszkalnego (zmienić na dach – dwuspadowy dla budynku mieszkalnego) oraz załączeniu do projektu decyzji
o warunkach zabudowy uwag dotyczących zastosowanych materiałów (wprowadzenie punktu 1.1.3. lit. k) pokrycie dachowe – dachówka ceramiczna lub cementowa, małoformatowa, matowa, w kolorze naturalna czerwień. Nie dopuszcza się stosowania blachy, papy itp.; oraz punktu 1.1.3. lit. l) wykończenie elewacji – materiały tradycyjne. Nie dopuszcza się stosowania takich materiałów jak panele PCV, siding itp.), a także wprowadzenie do załącznika graficznego obowiązującej linii zabudowy, decyzja o warunkach zabudowy będzie mogła zostać uzgodniona przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
W związku z powyższym, na podstawie art. 91 ust. 4 p. 4, art. 89 ust. 2, art. 19 ust. 1a, art. 18 ust. 1, art. 7 p. 4, art. 6 ust.1 p. 1 lit. b, art. 3 p. 12 ustawy o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami, art. 60 ust. 1 i art. 53 ust. 4 p. 2 ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego, orzeczono jak w sentencji.
P o u c z e n i e
Na niniejsze postanowienie służy Inwestorowi zażalenie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie za pośrednictwem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
w terminie 7 dni od daty doręczenia.
Otrzymuje:
1. adresat
2. inwestor: Pani Patrycja Baworska,
3. Pan Adam Baworski
4. Pozostałe strony w drodze obwieszczenia za pośrednictwem Urzędu Gminy Żary
w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości
aa. (13699) oprac. M.Świtelski,